به گزارش متادخت، موضوع جمعیت و فرزندآوری یکی از مسائلی است که طی سالهای اخیر مورد تاکید رهبر معظم انقلاب قرار داشته و این تاکیدات نیز موجب شد تا در مجلس قوانین خوبی برای موضوع جمعیت و فرزندآوری مصوب شود. البته گاهی این قوانین در اجرا با موانعی مواجه شده است.
رفع این موانع و موانعی که در مسیر موضوع جمعیت قرار دارد و در کل موضوع جمعیت، در دیدار اخیر اعضای هیات دولت با رهبر معظم انقلاب، بر عهده وزیر بهداشت قرار گرفت.
دستور رهبر انقلاب به وزیر بهداشت برای رفع موانع
مقام معظم رهبری در بخشی از این دیدار به مسأله جمعیت اشاره کردند و فرمودند که « نرخ رشد جمعیت ما ۴۰ سال قبل سه و نیم درصد بوده که از نرخهای خیلی بالاست، عدهای دستپاچه شدند، مقرراتی گذاشتند و محدودیتهایی را ایجاد کردند. اما امروز نمیتوان همان مقررات را اعمال کرد.» ایشان در همین راستا به وزیر جدید بهداشت دستور دادند تا شخصاً موضوع جوانی جمعیت و برطرف کردن موانع آن را بطور جدی پیگیری کند.
دولت به ستاد ملی جمعیت توجه ویژه داشته باشد
در رابطه با اینکه چه موانعی حل مشکل جمعیت و همچنین اجرای قانون جوانی جمعیت وجود دارد با فاطمه محمدبیگی رئیس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده گفتوگو کردیم. محمدبیگی متولد ۱۱ خرداد ۱۳۶۰ در قزوین، پزشک، مدرس دانشگاه و نمایندهٔ دورهٔ یازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی است.
محمدبیگی در ابتدای این گفتگو ضمن تبریک هفته دولت و گرامیداشت یاد شهیدان رجایی و باهنر گفت: در هفته دولت برای اولین بار دولت چهاردهم به ملاقات رهبر معظم انقلاب رفتن و در این دیدار رهبر معظم انقلاب ۱۳ توصیه را به دولت چهاردهم داشتند.وی افزود: توصیه اول مقام معظم رهبری شکر الهی برای نعمت خدمت به مردم بود که حتما اعضای دولت برای اینکه فرصت خدمت به مردم یافتهاند شکرگزار خدا باشند و توصیه آخر معظمله هم باز معنوی بود و دولت مردان را توصیه کردند که در کنار همه مسئولان که البته شامل ما مجلسی ها هم میشود، با معنویت و برقراری ارتباط با خدا انشاالله سطح معنوی کارهایشان را ارتقا بدهند و به دنبال کسب رضایت الهی باشند.
محمدبیگی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب در این میان چند توصیه دیگر هم داشتند که یکی از آنها توصیه به بحث جمعیت بود و حضرت آقا بار دیگر خطر پیری جمعیت و کهنسالی جمعیت را به عنوان یک ابر چالش مطرح کردند.این نماینده مجلس شورای اسلامی یادآور شد: مقام معظم رهبری در این دیدار وزیر بهداشت را امر کردند که موضوع جمعیت را به شکل ویژه پیگیری کند و موانعی که در سر راه موضوع است را بردارد. وی افزود: همانطور که مستحضر هستید ما در آبان ماه سال ۹۹ شروع کردیم به نوشتن و تدوین قانون جمعیت و در آبان ۱۴۰۰ تدوین قانون به اتمام رسید و تصویب شد و به دولت محترم ابلاغ شد.
محمدبیگی اضافه کرد: نزدیک به سه سال است که از تصویب و اجرای این قانون میگذرد و در این مدت هم با چالشهای زیادی مواجه بوده است. وی افزود: اولین موضوع، موضوع خود ستاد ملی جمعیت است که من از شخص رئیس جمهور جناب آقای دکتر پزشکیان و همه اعضای هیئت وزیران میخواهم که توجه ویژه به نقش ستاد ملی جمعیت به عنوان راهبر اجرایی موضوع و مرکز ثقل و هماهنگ کننده مجریان قانون و در عین حال ناظر درونی دولت برای اجرای دقیق بندهای ۷۳ گانه این قانون داشته باشند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی در اظهار داشت: کار ستاد ملی جمعیت در زمان دولت شهید آیت الله رئیسی تقریباً به نتیجه رسید و الان در حال اتمام است که اولین کاری که دولت باید کند این است که چارت ستاد ملی جمعیت به شکل کامل تهیه شود و کارشناسان و اندیشمندان و صاحب نظران حوزه در جای خود حضور داشته باشند و این ستاد هم به لحاظ بودجهای و اعتباری و هم چارت نیروی انسانی و سازمانی تقویت شود.
محمدبیگی در ادامه تصریح کرد: نکته دومی که وجود دارد بحث تخصیص اعتبارات و بودجه سالانه قانون جمعیت است. موضوعی که ما در طول ۳ سال گذشته با چالشهای فراوانی این باره مواجه بودیم. سازمان برنامه و بودجه باید مکلف شود که تمام بودجه حوزه جمعیت به شکل ۱۰۰ درصد تخصیص یابد، نه اینکه تخصیصهای ۵۰ درصدی، ۴۰ درصدی یا ۰ درصدی را شاهد باشیم.
در سال اول اجرای قانون، تخصیص بودجه صفر بود
وی افزود: اگر یادتان باشد در سال اول اجرای قانون عملاً بودجه جمعیت صفر بود و علیرغم اینکه قرار بود ۱۰ هزار ۵۰۰ میلیارد تومن تخصیص پیدا کنند ما چیزی را از بابت تخصیص بودجه در سال اول قانون ندیدیم.
این نماینده مجلس ادامه داد: در سال دوم هم فکر میکنم حدود ۷۵۰۰ میلیارد تومان ابلاغ شد که در آن سال هم تخصیصی در حدود ۴.۸ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود انجام شد و به نتیجه رسید.
رئیس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده گفت: در سال اخیر هم که سال ۴۰۳ است این ۷۵۰۰ میلیارد تومان هم به ۶۵۰۰ کاهش پیدا کرد و ما با بیتوجهی به بودجه قانون جمعیت مواجه بودیم و به جای این که بودجه هر سال افزایش پیدا کند و با تورم حداقل هفتادی داشته باشد برعکس شد و بیتوجهی نشان از عدم شناخت ابر چالش جمعیت توسط برخی از تفصیلگیران و تاثیرگذاران کلان دارد.
اجرای ۶۰ درصد قانون جمعیت بر عهده وزارت بهداشت است
محمدبیگی گفت: نکته بعدی با توجه به اینکه جمعیت در حوزه سلامت هست و حوزه سلامت ۶۰ درصد مواد و مهمترین موارد قانون جوانی جمعیت را پوشش میدهد به طور طبیعی وزیر بهداشت بیشترین مسئولیت را در مورد اجرای قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده دارد بنابراین نکتههایی که حضرت آقا فرمودند برمیگردد به این موضوع که چالشهای جمعیت که عمدتاً برمیگردد به فرهنگسازی بهداشتی، تقویت خانههای بهداشت، تقویت شبکه بهورزان، تقویت و ارتقاء حوزه مامایی کشور، افزایش تعداد بهرورزان در کشور، افزایش تعداد ماماهاکه ما الان همین در حال حاضر بین ۸ تا ۱۲ هزار نفر نیروی مامایی کمبود داریم در دولت آیت الله رئیسی موفق شدیم برای ۳۵۰۰ ما ظرفیت استخدامی را در نظر بگیریم الباقی ظرفیت باقی مونده که ما خواهش داریم که دولت محترم و شخص وزیر بهداشت این کمبود نیروها را انشالله مرتفع بکنه بحث دیگه توجه به حوزه زایمان طبیعی هست قرار بود.
نماینده قزوین در مجلس اظهار داشت: قانون جوانی جمعیت یک قانون ۷ ساله است یعنی زمان اجرای آن از سال ۴۰۰ تا ۴۰۷ مصوب شده و بعد آن باید انشالله دائمی شود با این حال قرار بود تا ۷ سال، سالانه ۵ درصد زایمان طبیعی افزایش پیدا کند و به تبع در ازای آن زایمان سزارین یا با جراحی کاهش پیدا کند اما متاسفانه در طی دو سه سال اخیر ما نتونستیم یعنی ندیدیم که روند زایمان طبیعی کاهشی باشد، یعنی از آن اقبال شود.
وی اضافه کرد: متاسفانه این برمیگردد به اینکه خود کارکنان حوزه سلامت در وزارت بهداشت برای انجام این کار تمایلی ندارند، یا اینکه علل مختلفی دارد مثل بحث مشکل تعرفه زایمان طبیعی، کمبود ماما، عدم آموزش مادران باردار برای زایمان طبیعی، ترس در زایمان و خیلی از موارد دیگر مثل بحثهای آمادگی مراکز برای زایمان طبیعی یا کمبود مراکز در سطح هر شهرستان. در قانون جوانی جمعیت گفته شده که همه این موارد، دخیل هستند.
میزان سزارین در ایران دوبرابر کشورهای دنیا
محمدبیگی با بیان اینکه مجموعا ما شاهد حدود ۵۵ درصد زایمان سزارین هستیم که دو برابر در دنیا است، تصریح کرد: در دنیا به طور طبیعی حدودا بین ۶۰ تا ۷۵ درصد زایمانها را شامل میشود حتی در بعضی کشورها این عدد تا ۸۰ درصد هم هست و مجموعاً بهترین حالت این است که ۲۵ درصد زایمان سزارین و حدوداً ۷۵ درصد زایمان طبیعی باشد که فاصله زیادی با این موضوع داریم.
لزوم تلاش وزیر بهداشت برای خوشایند سازی زایمان طبیعی
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: برهمین اساس، جناب آقای وزیر بهداشت باید تلاش کند که موضوع خوشایندسازی زایمان طبیعی و تاسیس مراکز زایمان به ازای هر شهرستان که در متن قانون آمده جاری و ساری شود.
لزوم اجرای کامل سامانه الکترونیک اطلاعات باردار
وی در ادامه یادآور شد: مشکل دیگر که باید حل شود بحث اجرای کامل سامانه بارداری سالم که سامانه الکترونیک اطلاعات باردار است، یعنی از لحظهای که بارداری به وقوع میپیوندد و در واقع بارداری در مادر مثبت و مراقبتهای بارداری برای مادر اعمال میشود تا به دنیا آمدن کودک، تست، آزمایشها، گرافیها و غربالگریها همه به شکل الکترونیک و هوشمند تعبیه میشود و این سامانه میتواند به ارتقاء سلامت مادر و کودک کمک بسیاری کند.محمدبیگی تاکید کرد: سامانه به شکل آزمایشی رونمایی شد اما به شکل جامع و کامل به طوری که در تمام کشور ما خدمات را توسط ارائه دهندگان خدمت داشته باشیم، این سامانه هنوز در دسترس نیست که این هم از تکالیف وزارت بهداشت است که انجام دهد.
عدم اجرای خوب طرح تغذیه مادر و کودک
این نماینده مجلس گفت: بحث بعدی بحث تغذیه مادر و کودک است که چندین بند در این زمینه در قانون ما داریم و وزارت رفاه و بهداشت هر دو مسئول بحث بسته تغذیه کودک زیر ۵ سال و مادران باردار و شیرده برای سه دهک پایین جامعه هستند که متاسفانه به خوبی کار انجام نشد و در اجرا با چالشهایی مواجه شد و امیدواریم که در این دوره ما شاهد یک ارتقاء سطح سلامت مادر و کودک از بحث حوزه تغذیه باشیم.وی افزود: مواردی که باید اجرا شود خیلی زیاد است، مثل بحث حمایت از مادران شاغل و دانشجو، حمایت از ماده ۲۷ برای مادران ارائه دهنده خدمت و پدران و مادرانی که در سیستم سلامت صاحب فرزند میشوند. این هم یکی از بندهای مورد نگرانی ماست.
نباید اجازه فرزندآوری از کادر درمان توسط کارفرما گرفته شود
محمدبیگی تصریح کرد: وقتی کارفرما یا بالادستی به یک پزشک یا ماما یا پرستار یا پیراپزشک که خودش مسئول ارتباط سلامت مادر و کودک است اجازه فرزندآوری نمی دهد و اجازه داده نمیشود اینها خودشان فرصت فرزندآوری و فرزندپروری به خاطر کشیکهای بیش از حد داشته باشند، چگونه میتوانیم توقع و انتظار داشته باشیم که جامعهای که قرار است از اینها خدمت بگیرند به جمعیت علاقمند شوند؟ یا انتظار داشته باشیم جامعه سلامت خودشان الگو و پیشرو در زمینه فرزندآوری و فرزند پروری باشند؟ بنابراین باید به خود پرسنل بهداشت رسیدگی شود و مواد قانون جوانی جمعیت و حمایت از مادر شاغل که ۸ الی ۹ بند در قانون جوانی جمعیت در خود وزارت بهداشت باید اجرا شود.رئیس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده افزود: بحث مهد کودکها بحث رسیدگی به کاهش کشیکها و شیفتهای شب، استفاده از روشهای دورکاری همه اینها مواردی است که به صورت ویژه باید در همه وزارتخانهها و البته در وزارت بهداشت به شکل ویژهتری اجرا شود.
لزوم مبارزه با سقط جنین
این نماینده مجلس اظهار داشت: مبارزه با سقط جنین ۵ الی ۶ بند در قانون جوانی جمعیت را به خودش اختصاص داده است. مبارزه با قاچاق داروهای سقط و ارائه داروها خارج از بیمارستانها و مراکز تعیین شده در قانون اینها مباحثی است که باید به صورت جدی مورد توجه وزارت بهداشت قرار بگیرد.رئیس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده افزود: بازرسی و رضایت وزارت بهداشت و سازمانهایی مثل پزشکی قانونی، سازمان بازرسی، اداره نظارت بر درمان وزارت بهداشت و نهادهای دیگری که متولی حوزه نظارت هستند، باید به شکل ویژهای باید به بحث توزیع داروهای سقط و جلوگیری از قاچاق داروها نظارت داشته باشند.
انجام ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار سقط غیرقانونی در کشور
محمدبیگی گفت: ما گزارش داریم که در کشور بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار سقط به شکل غیرقانونی و غیر رسمی انجام میشود. خب این روند خودش منجر به ایجاد بیماریهای عفونی در مادر، نازایی ثانویه و بیماریهای ناشی از سقط جنین و حتی مرگ مادر می شود، علاوه بر اینکه حکم شرعی و مسئله گناه کبیره بودن هم دارد. این ها مواردی است که باید از آن جلوگیری شود.وی اضافه کرد: اینکه تقریباً یک سوم بارداری ها در کشور ما و در یک جامعه دیندار و خداپرست، منجر به سقط شود، اصلا قابل پذیرش نیست. لذا باید به بحث فرهنگ سازی درباره مبارزه با سقط و حمایت از انجیاو ها و فعالان جمعیتی در وزارت بهداشت وزارت کشور بسیار مورد توجه قرار گیرد.این نماینده مجلس گفت: ما الان چندین موسسه مردم نهاد و پویش های مختلفی برای انصراف از سقط داریم که بحث مبارزه با سقط جنین را پیگیری می کنند.
پویشهای انصراف از سقط موفقیتهای بالای ۵۰ درصد دارند و فرزندانی هم که به دنیا آمدند الحمدالله سالم و خیلی از آنها هم الحمدالله با بهره هوشی خوب هستند. خب، هر وقت بتوان با سقط در جامعه به صورت گسترده مبارزه کرد و سقط قانونی و غیرقانونی را کاهش داد میتوانیم شاهد به دنیا آمدن فرزندانی باشیم که آینده ساز ایران هستند و خانوادههای آنها هم انشالله با حضور این کودکان پر رونق و پربرکت می شوند.
وزیر بهداشت شخصا در جلسات قرارگاه ملی جمعیت حضور یابد
محمدبیگی تصریح کرد: قرارگاه جوانی جمعیت در وزارت بهداشت یکی از موفقترین قرارگاههای ملی ما در دوران دولت شهید آیت الله رئیسی بود که من جا دارد از جناب آقای دکتر عین اللهی وزیر محترم بهداشت دولت سیزدهم تشکر کنم، بنده به عنوان ناظر در جلسات قرارگاه اصلی بهداشت شرکت میکردم و انصافاً بهترین قرارگاهی بود که در وزارتخانهها ما داشتیم و این قرارگاه یکی از موفقترین قرارگاههای دولت در حوزه جمعیت بود که با حضور شخص وزیر اداره میشد لذا من از آقای دکتر عین اللهی ویژه تشکر میکنم که قلبا به موضوع جمعیت اعتقاد داشتند و از آقای دکتر ظفرقندی میخواهیم که با اعتقاد راسخ به موضوع حل چالش جمعیت رسیدگی کند و شخصاً خودشان در تمامی جلسات قرارگاه ملی جمعیت وزارت بهداشت حضور داشته باشد.
وی افزود: تا الان فکر میکنم حدود ۲۲ یا ۲۳ قرارگاه ملی جمعیت در دولت سیزدهم با حضور وزیر بهداشت برگزار شده و انشالله این روند در دولت جدید هم تداوم داشته باشد با توجه به اینکه بیش از نیمی از مواد قانون در حوزه جمعیت در وزارت بهداشت است نظارت شخص وزیر بهداشت در حوزه درمان و حوزه ارتقاء باروری و همچنین پیگیری درمان ناباروری و تکمیل درمان بیماری ناباروری و سایر موارد میتواند یک راهانداز و پیشران قوی برای اجرای بندهای دیگر قانون جوانی جمعیت باشد.
قانون جوانی جمعیت بیش از ۵۵ درصد اجرایی شده است
محمدبیگی در باره این سوال که قانون جوانی جمعیت چند درصد اجرا شده است، گفت: سال ۴۰۲ حدوداً ۳۵ درصد از قانون اجرا شد و الان آخرین برآوردی که داریم حدود بیش از ۵۰ درصد قانون اجرا شده است.این نماینده مجلس درباره این سوال که مجازات کسانی که از اجرای قانون جوانی جمعیت سرپیچی میکنند چگونه پیگیری میشود هم گفت: در حوزه ترک فعلها و حوزههای عدم اجرای قانون مجازات هایی در نظر گرفته شده و نهادهای نظارتی و قضایی قطعا با کسانی که قانون را اجرا نمی کنند، برخورد می کنند .رئیس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده ادامه داد: در این باره ما با کسی تعارف نداریم و شما هم دیدید ما سال گذشته دیدید که با سازمان برنامه و بودجه برخورد شد.
محمدبیگی تصریح کرد: مسلما ما در مجلس دوازدهم هم به صورت جدی پیگیر بحث جوانی جمعیت و ترک فعلها در این زمینه هستیم، الان که دولت تازه تشکیل شده و وزرا هم تازه سرکار آمدند ولی به محض اینکه ببینیم شواهدی باشد که فردی یا مسئولی بخواهد قانون را اجرا نکند قطعاً از دستور قضایی و اختیارات نظارتی خودمان که شامل تذکر، سوال، استیضاح چ مواردی مانند معرفی به قوه قضاییه است، استفاده خواهیم کرد.وی گفت: از طرفی ما در مجلس دوازدهم به دنبال افزایش کیفیت مادر و کودک خواهیم بود و بحث سلامت خانواده جز اولویتهای مجلس است، همچنین بحث استحکام خانواده و حمایت از تشکیل خانواده موضوعات از اساسی ما خواهد بود که این موارد پیگیری خواهیم کرد.
منبع: فارس