به گزارش متادخت، زینب (س) نام آشنایی است نه فقط برای شیعیان، بلکه برای همه کسانی که به تاریخ اسلام علاقهمند هستند. ایشان زنی هستند که در تغییر مسیر تاریخ بشریت نقش منحصر به فردی را ایفاء کردند و با وجود آن که نام ایشان اغلب با عاشورا عجین شده است، اما شخصیت حضرت فراتر از آن است که تنها در آن واقعه عظیم خلاصه شود.
زینب (س) نواده رسول گرامی اسلام و فرزند زهرا (س) و علی (ع) است، که در کنار دروازههای علم رشد یافت و به همین سبب از او زنی ساخته شد که تبدیل به نماد مقاومت گردید و با واقعه عاشورا چشمها را به خود خیره کرد.
در میان اهل بیت، حضرت زینب (س) از جایگاه بسیار ارزنده و والایی برخوردار است و خاندان رسالت ارادت و توجه ویژه خود را به انحای مختلف به این بانوی بزرگوار ابراز کردهاند.
پیامبر گرامی اسلام (ص) علاقه ویژهای به حضرت زینب (س) داشتند و در مقایسهای بینظیر ایشان را همانند حضرت خدیجه کبری (س) دانستهاند. ایشان در حدیثی چنین میفرمایند: «وصیت میکنم حاضرین و غائبین امت را که حرمت این دختر را پاس بدارند؛ همانا وی مانند خدیجه کبری است.»1
- مطالعه بیشتر: ابعاد اجتماعی شخصیت حضرت زینب (س)
همچنین امام حسن مجتبی (ع) در گفتگویی که با ایشان داشتند از سطح دانش و علم ایشان به حیرت آمده و در رسای خواهرشان میفرمایند: «به راستی که تو از درخت نبوت و معدن رسالت هستی!»2
حضرت زینب (س) در دیدگاه اهل بیت به لحاظ معنوی نیز جایگاه رفیعی داشتند، امام حسین (ع) در هنگام وداع با ایشان در روز عاشورا از حضرت خواستند: «ای خواهرم در نافله شبت مرا فراموش نکن…»3
- مطالب مرتبط: زینب؛ آنگونه که بود
همچنین استفاده از عناوینی مانند نائبه الحسین4، عدیله الخامس من اهل الکساء5 نشان از آن دارد که عقیله بنیهاشم تنها نقش خواهری را برای امام حسین ایفاء نمیکردند بلکه در راهبرد کلان امامت ایشان دارای نقش و جایگاه بودهاند.
امام سجاد (ع) نیز به واسطه حضور و همراهی حضرت زینب (س) بعد از واقعه کربلا در کنارشان و حراست از جان ایشان در مقابل دشمانی که مترصد6 آن بودند که حضرت را به شهادت برسانند، انس و الفت عمیقی با عمه خود داشتند به همین سبب اهتمام ویژهای در شناساندن حضرت زینب به دیگران داشتند و از ایشان احادیثی در مورد جایگاه حضرت زینب (س) روایت شده است.
حضرت زین العابدین (ع) میفرمایند: «خدا حق عمهام زینب را بر ما و شیعیان ما حلال بگرداند.»7
- بیشتر بخوانید: کتاب جای پای زینب
همچنین در تآیید سخنان ایشان زمانی که خطبهای آتشین را در بازار کوفه ایراد کردند فرمودند: «الحمدلله که تو دانشمند و عالمهای بدون معلم و بانویی دانشمند بدون استاد هستی»8 و با این حدیث در واقع مهر تاییدی بر علم لدنی9 این بانوی بزرگوار زدند.
امام جعفر صادق (ع) نیز با این که عمه بزرگوارشان را ندیده بودند در حدیثی ایشان را شریکالحسین خطاب کرده و میفرمایند: «اگر کسی بر مصیبت عمهام زینب که با برادر شریک بودن گریه کند و تشکیل مجالس ذکر بدهد یا بشنود و گریان شود اگر به قدر بال مگس چشمش در این مصیبت تر شود خداوند او را بیامرزد.»10
در مورد توجه ویژه امام عصر (عج) به عمه بزرگوارشان نیز سخن بسیار گفته شده، اما نکتهای که شاید قابل توجه باشد مربوط به ماجرایی است که توسط یک از علمای عراقی روایت شده است، شیخ حسین سامرایی روزی در سرداب امام زمان دچار احوالاتی خاص شده و متوسل به امام عصر میشود و در آن حال ندایی از پشت سر خود میشنود که میفرماید: «به شیعیان و دوستان ما بگویید خدا را قسم دهند به حق عمهام زینب که فرج مرا نزدیک گرداند.»11 توسل به حضرت زینب (س) در بزرگترین خواسته جهان تشیع جایگاه این بانوی بزرگوار در نزد خداوند را میرساند.
اینها مشتی بود از خروارها ارداتی که از جانب خاندان اهلبیت نسبت به عقیله بنیهاشم وجود داشت که نشاندهنده آن است که زینب کبری (س) تنها پیامرسان دشت کربلا نبوده، بلکه این بانوی بزرگوار بخشی جداییناپذیر از شجره نبوت و امامت و تکمیلکننده آن است که در هر مقطع زمانی رسالتی را بر دوش داشته که توانسته است به بهترین نحو آن را به سرانجام رساند.
1. الخصائص الزینبیه، نورالدین جزائری، ص 17
2. زینب کبری من المهد الی الحد، سید محمد کاظم قزوینی، ص 581
3. عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الایات و الاخبار و الاقوال، علامه بحرانی، ج 11، ص 953
4. جانشین امام حسین
5. همتای پنجمین نفر از اهل کساء (امام حسین)
6. درکمین
7. جایگاه حضرت زینب در روایات، مجله افق حوزه، شماره 266
8. بحارالانوار، ج45، ص 67
9. علمی که بدون تعلیم و تعلّم و بیواسطه به دست آمده باشد
10. زینب الکبری بنت الامام، جعفر کندی، ص 104
11- شگفتی های حضرت مهدی، ج1، ص 251
به قلم مرضیه ولی حصاری، پژوهشگر حوزه زنان و خانواده