به گزارش متادخت، این روند رو به رشد، تنها ریشه در عوامل روانشناختی نظیر مواجهه با تروما یا فشارهای روحی ندارد؛ بلکه اصلیترین سد در مسیر بهبود، موانع فرهنگی عمیقی است که اعتیاد را به یک «انگ خانوادگی» تقلیل داده و ترس از قضاوت اجتماعی، زنان را وادار میکند تا درد خود را پنهان کنند و از دریافت کمک بترسند. این گزارش به بررسی موانع سهگانه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی میپردازد که زنان را در چرخه اعتیاد گرفتار کرده است.
مشاور خانواده نسبت به رشد سه برابری نرخ اعتیاد در زنان هشدار داد و گفت: تابوها و چالشهای فرهنگیو اجتماعی موانع پیشروی زنان درگیر ابتلا برای ترک هستند.
سبحانی اعتیاد در زنان را یک مسئله پیچیده دانست و اظهار داشت: چالشها و موانع فرهنگی و اجتماعی در اعتیاد زنان نقش بسیار مهمی دارد.
وی افزود: بر اساس تحقیقات سازمانهای جهانی و مطالعات روانشناسی در کشورهایی مثل ایران زنان چالشهای بیشتری نسبت به مردان در ترک اعتیاد دارند، چون مسائلی مانند جنسیت و نقشهای سنتی در این مسئله تاثیرگذار هستند.
این مشاور خانواده در بیرجند ادامه داد: اصلیترین موانع در این زمینه شامل موانع فرهنگی مانند تابو و انگهای اجتماعی است به طوری که اعتیاد در برخی فرهنگها یک انگ خانوادگی به شمار میآید و حتی ممکن است یک زن معتاد به عنوان یک مادر یا همسر نامناسب قضاوت شود و این باعث میشود که آنها از کمک گرفتن بترسند و اعتیاد خود را پنهان کنند.
سبحانی گفت: زنان دو برابر مردان از ترس قضاوت اجتماعی درمان خود را به تعویق میاندازند.
وی بیان کرد: دومین مانع فرهنگی در ترک اعتیاد بانوان انتظارات جنسیتی و سنتی است، فرهنگهایی که زنان را مسئول اصلی خانه و خانواده میدانند، در مقابل ترک اعتیاد مقاومت بیشتری دارند چون معتقد هستند که خانواده و فرزندان خود را قربانی میکنند بنابراین باید به این دسته کمک شود تا به جای سرزنش مسئله درمان را بپذیرند و در اولویت قرار دهند.
مشاور خانواده تصریح کرد: عدم دسترسی به خدمات فرهنگی از دیگر چالشهای پیشروی بانوان در جامعه است، به طوری که این خدمات عموما برای مردان طراحی و در اختیار آنان قرار داده میشود و جنبههای فرهنگی مرتبط با بانوان در نظر گرفته نمیشود.
سبحانی موانع اجتماعی را دسته دیگری از موانع پیشروی زنان مبتلا به اعتیاد دانست و گفت: مسوولیتهای مراقبتی که در نقشهای اجتماعی زنان قرار گرفته از این دسته است، گاهی اوقات اعتیاد موجب از دست دادن حضانت فرزندان توسط مادر شده و همین مسئله منجر به عدم رویآوری به مراکز ترک و پنهان کردن اعتیاد میشود.
وی خشونت و روابط ناسالم را به عنوان یک مسئله اجتماعی نام برد و افزود: برخی از زنان قربانی خشونت خانوادگی هستند و در شکلگیری روابط از آنها سواستفاده شده است، ترک اعتیاد در این افراد بدون حمایت سخت است چراکه شریک زندگی آنها ممکن است مانع از ترک شود.
مشاور خانواده بیان کرد: عدم دسترسی به منابع اقتصادی برای بانوان یک عامل دیگر برای ترک اعتیاد است، چراکه در پرداخت هزینههای درمان دچار مشکل میشوند.
سبحانی اظهار داشت: دلایل شیوع اعتیاد در زنان اغلب عوامل روانشناختی دارد زنان معمولا نسبت به مردان سریعتر به اعتیاد میرسند به عنوان مثال با یک تروما یا تجربه منفی نظیر خشونت خانوادگی یا سواستفاده اجتماعی یا حتی حوادثی مانند تصادف به سمت مواد مخدر روی میآورند.
وی با بیان اینکه زنان دو برابر مردان از مواد برای مقابله با تروماها و مشکلات روحی خود استفاده میکنند، گفت: باورهای اشتباه در مورد مواد مخدر سنتی در رابطه با بالارفتن مقاومت بدن در برابر بیماریها، افسردگیها و فشارهای روحی، احساس انزوا و عدم ارتباط با دیگران و تنهایی، مدلینگها، تاثیرپذیری از سوپراستارها، بیکاری و فقر شایعترین عوامل برای روی آوردن افراد به سمت اعتیاد است.
وی ادامه داد: طبق گزارشات زنان در ایران ۶ تا ۹ درصد از معتادان را تشکیل میدهند و نرخ رشد سه برابر مردان دارند.
مشاور خانواده در بیرجند اشاره کرد: رایج ترین مواد مصرفی در زنان الکل است چراکه در برابر افسردگی احساس سرخوشی به آنها دست میدهد و به آسانی قابل پنهان است.
سبحانی بیان داشت: دومین ماده ماریجوانا یا حشیش است که در زنان جوان بین ۱۸ تا ۲۰ ساله به بهانه کمک به سلامتی و زیبایی رایج است.
وی با اشاره به تاثیر شبکههای اجتماعی و همسالان در رویآوری نوجوانان و جوانان به مواد مخدر، اظهار داشت: این فضا مصرف مواد را عادی و جذاب نشان میدهد به ویژه دختران چون حساسیت اجتماعیشان بالاتر است تحت تاثیر اینفلوئنسرها قرار میگیرند و در ایران به دلیل دسترسی آسان به چترومها و فروش آنلاین مواد، این مسئله تشدید میشود.
مشاور خانواده تاکید کرد: خانوادههای پر تنش، طلاق و نظارت کم والدین به دلیل مشلغههای کاری نقش پررنگی در کشیده شدن فرزندان به سمت مواد مخدر دارند.
سبحانی با بیان اینکه دختران اغلب احساس انزوا میکنند و مواد را برای پر کردن خلاهای خود انتخاب میکنند، گفت: طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، ۲۵ درصد دختران معتاد برای فراموشی تجربیات تلخ آزار جنسیتی به مواد روی میآورند، گرچه در ایران آمار دقیقی از این موضوع در دسترس نیست اما پیشبینی میشود با توجه به نوع پوشش دختران و آزادیهای آنان در حجاب، نرخ این آمار نیز افزایش پیدا کند.
وی ادامه داد: نوجوانان دختر با تغییرات هورمونی مواجه هستند که حساسیت آنها را به مواد افزایش میدهد و سریعتر وابسته میشوند.
مشاور خانواده با اشاره به راهحلهای کاهش نرخ اعتیاد خاطرنشان کرد: آموزش در مدارس در رابطه با تاثیراتی که مواد با جسم و روان آنها میگذارد، آموزش مهارتهای نه گفتن تمرین در کار گروهی، قدرت جسارت، سبک ارتباطی جرعتمند به جوانان و نوجوانان از مهمترین راهحلها در این زمینه است.
سبحانی با اشاره به نقش معرفی الگوی زنان بهبودیافته و برگزاری برنامههای حمایتی خانوادگی در کاهش اعتیاد، گفت: خانوادههایی که مستعد اعتیاد هستند باید تحت پوششهای حمایتی راهنما و روانپزشک قرار بگیرند تا ضمن درمان افسردگیها از ابتلا به اعتیاد پیشگیری شود.
منبع: فارس
