به گزارش متادخت، در روزگاران گذشته، هر چند عنوان طراح مد وجود نداشت، اما زنان ایرانی در دربار هخامنشی و ساسانی عملا پیشتازان طراحی لباس بودند. زنان اشرافی با انتخاب رنگ ها و پارچه های فاخر، سبک پوشش دربار را شکل می دادند.
با ورود اسلام و در دوران صفویه، زنان در کارگاه های بافت و دوخت فعال بودند و طرح های سنتی چون ترمه و زری، دست یافتن به هنر آنان بودند. در دوران قاجار، زنان درباری با لباس های پر زرق و برق و دامن های چیندار، مد آن دوره را ساختند و زنانی با لباس های محلی و رنگ های شاد، هویت فرهنگی مناطق مختلف ایران را زنده نگه می داشتند.
تا این که در دهه های اخیر و به ویژه در دهه ۱۳۶۰، طراحی لباس در ایران به عنوان رشته های دانشگاهی وارد شد. دانشگاه هنر تهران پیشگام این مسیر بود، و امروز دانشگاه های متعددی در ایران این رشته را ارائه می دهند و زنان توانستهاند به طور حرفهای وارد این عرصه شوند.
انتشار نخستین مجموعه های مدرن زنانه در تهران و اصفهان، نقطه عطفی بود که بحث های اجتماعی و رسانهای را برانگیخت. زنان ایرانی در عرصه طراحی لباس، با ترکیب اصالت سنتی و مدرن، توانستهاند جایگاه ویژهای در بازار داخلی و حتی بین المللی پیدا کنند. و پیشتازانی دارند که نه تنها در داخل کشور الهام بخش هستند بلکه با خلاقیت و نوآوری توانستهاند مد ایرانی را در سطح ملی و حتی جهانی مطرح کنند. نام هایی مانند پریا فرزانه، فریدا پاشایی، مهرنوش شاه حسینی و هم چنین طراحان شناخته شدهای چون بیژن پاکزاد هر چند مرد، اما تاثیرگذار در مد ایرانی در کنار زنان فعال، توانستهاند نام و پرچم ایران را بیش از پیش در عرصه مد مطرح کنند.
روایت زنان طراح؛ از مادربزرگ تا مدرنیت
مادران در خانواده ها نخستین کسانی هستند که الگوی پوشش را به فرزندان منتقل می کنند از این روی، زنان می توانند با انتخاب لباس، پیام های اجتماعی و فرهنگی خود را منتقل کنند چرا که ترکیب سنتی و مدرن در طراحی لباس زنانه، بازتابی از جامعهای است که میان گذشته و آینده در حرکت است.
حدیث 25 ساله، طراح جوان ایرانی می گوید: من همیشه عاشق لباس های سنتی مادربزرگم بودم؛ رنگ های پرشور و دوخت های دستی که داستانی از گذشته را روایت می کرد. وقتی وارد دنیای طراحی لباس شدم، تصمیم گرفتم این اصالت را با نیازهای امروز ترکیب کنم. اولین مجموعهام شامل مانتوهایی بود که از نقش های قالی لرستان الهام گرفته شده بود، اما با برشهای مدرن و پارچههای سبک طراحی شد. وقتی دختران جوان این لباس ها را پوشیدند، احساس کردند که هم به ریشههایشان وصلاند و هم مدرن و امروزی به نظر می رسند. برای من، طراحی لباس زنانه فقط خلق یک پوشش نیست؛ بلکه بازآفرینی هویت زنانه در قالبی تازه است.
زهرا سادات، مادر شیرازی نیز روایت می کند که: برای من لباس فقط پوشش نیست؛ فرهنگی است که به دخترانم منتقل می کنم. وقتی لباسی با طراحی زنانه و اصیل می پوشم، در واقع هویت و تاریخ را به نسل بعدی نشان می دهم. الهام، 35 ساله و طراح اصفهانی نیز می گوید: طراحی های لباس من الهام گرفته از معماری سنتی شهرم بود. قوس ها و نقشهای کاشیکاری را به طرح های پارچه تبدیل کردم. وقتی زنان این لباسها را پوشیدند، احساس کردند بخشی از تاریخ شهرشان را با خود حمل می کنند.
آینده طراحی لباس زنانه
طراحی لباس زنانه در سال ۲۰۲۵، فراتر از یک صنعت، به روایت فرهنگی و اجتماعی زنان تبدیل شده است. این طراحی ها نه تنها زیبایی و شکوه زنانه را بازتاب میدهند، بلکه ابزاری برای بیان هویت، مقاومت و استقلال هستند. در ایران، زنان طراح با ترکیب اصالت و نوآوری، توانستهاند جایگاهی ویژه پیدا کنند. آینده طراحی لباس زنانه، آیندهای است که در آن فناوری، فرهنگ و نقش مادران در انتقال هویت، همگی در کنار هم قرار میگیرند.
در هند و اندونزی، لباس های زنانه سنتی با طراحی مدرن ترکیب شدهاند و بازار بزرگی ایجاد کردهاند. در اروپا و آمریکا، تمرکز بر فناوری و طراحی پایدار است، اما هم چنان الهام از فرهنگ های بومی دیده می شود. در ایران نیز طراحان در حال تجربه همان مسیری هستند که دیگر کشورها پیشتر طی کردهاند؛ یعنی تبدیل طراحی لباس زنانه از یک صنعت محدود به یک جریان فرهنگی گسترده.
زنان طراح ایرانی با ترکیب اصالت و نوآوری، توانستهاند جایگاهی ویژه پیدا کنند و به طور قطع در سال های آینده بیش از پیش در صنعت مد نقش آفرینی خواهند کرد. آینده طراحی لباس زنانه، آیندهای است که در آن فناوری، فرهنگ و نقش مادران در انتقال هویت، همگی در کنار هم قرار می گیرند و زنان بیش از پیش در صنعت مد نقش آفرینی خواهند کرد.
منبع: فارس
