به گزارش متادخت؛ در سال‌های اخیر، توجه به مسائل زنان در ایران، به‌ویژه در کلان‌شهرها، افزایش یافته است. اما زنان در شهرهای کوچک و مناطق نیمه‌محروم به‌دلیل شرایط خاص اجتماعی و فرهنگی خود، گاهی در سایه قرار می‌گیرند و مسائل آنان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. این نادیده گرفتن مشکلات و نیازهای این قشر، باعث می‌شود که بسیاری از مسائل آن‌ها در کانون تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌های اجتماعی قرار نگیرد. این گزارش قصد بر این دارد که به بررسی مشکلات و چالش‌های زنان در شهرهای کوچک بپردازد و بر اهمیت توجه به این قشر و نیاز به سیاست‌گذاری‌های ویژه برای آن‌ها تأکید کند.
تفریح، بهداشت، شهری دوستار زنان
با توجه به تغییرات اجتماعی و نیازهای جدید جامعه، توجه به تفریح و نشاط زنان در شهرها به ویژه در کلان‌شهرها و پایتخت‌ها ضروری به نظر می‌رسد. ایجاد فضاهایی نظیر کافه‌های مخصوص زنان، پارک‌ها و باشگاه‌های مختص بانوان، می‌تواند به ارتقاء کیفیت زندگی آنان کمک کند. این گونه فضاها باید از امکانات مناسب و دسترسی آسان برخوردار باشند تا بتوانند به راحتی پاسخگوی نیازهای تفریحی و ورزشی زنان در این مناطق باشند.
علاوه بر این، با توجه به تأثیر فضای مجازی و آگاهی عمومی از تغییرات و امکانات موجود، باید تلاش شود تا این امکانات در شهرهای کوچک‌تر نیز توسعه یابد. بسیاری از مناطق هنوز از این فضاها محروم هستند و این به معنای وجود حس نیاز و عدم پاسخ به تقاضای موجود است. همچنین، باید به متناسب‌سازی شهرها با نیازهای خاص مادران توجه ویژه‌ای داشت، از جمله بهبود خدمات حمل و نقل عمومی به ویژه برای مادران و فرزندانشان، متناسب سازی خیابان‌ها، پیاده‌روها و پارک‌ها برای ایشان و…
علاوه‌بر موارد فوق یکی دیگر از چالش‌های عمده زنان در این مناطق، دسترسی محدود به خدمات بهداشتی و درمانی است. در شهرهای کوچک، زیرساخت‌های بهداشتی اغلب محدود هستند و بسیاری از زنان برای دریافت خدمات بهداشتی، از جمله مراقبت‌های پیش از بارداری، درمان بیماری‌های مزمن و دیگر خدمات پزشکی، مجبور به سفر به شهرهای بزرگتر هستند. این سفرها به دلیل هزینه‌بر بودن و کمبود منابع مالی برای بسیاری از زنان، امکان‌پذیر نیست و این مسئله باعث افزایش مشکلات بهداشتی و درمانی در میان زنان مناطق کوچک می‌شود.۱
بی‌توجهی رسانه‌ها به مسائل زنان در شهرهای کوچک
یکی از دلایل اصلی نادیده گرفتن مشکلات زنان در شهرهای کوچک، عدم پوشش مناسب این مسائل در رسانه‌ها است. رسانه‌ها در ایران عمدتاً تمرکز خود را بر مشکلات زنان در پایتخت و کلان‌شهرها یا مناطق بسیار محروم گذاشته‌اند و به مشکلات زنان در شهرهای کوچک کمتر پرداخته‌اند و مشکلات این قشر از بانوان که به دلایل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی ویژگی‌های خاص خود را دارند، از دید رسانه‌ها عمدتاً مغفول مانده است. این بی‌توجهی رسانه‌ای، موجب می‌شود که مشکلات آنان هیچ‌گاه به‌طور کامل و مؤثر در دستور کار قرار نگیرد و سیاست‌گذاران نتوانند تصمیمات صحیحی برای حل این مشکلات اتخاذ کنند. برای مثال، مشکلات فرهنگی و اجتماعی همچون ازدواج‌های زودهنگام، عدم دسترسی به فرصت‌های شغلی مناسب در این مناطق و کمبود بستر پیشرفت علمی و اقتصادی به‌طور گسترده در رسانه‌ها پوشش داده نمی‌شود.
این بی‌توجهی رسانه‌ای به زنان در شهرهای کوچک، منجر به ادامه روند نادیده‌گیری این قشر از جامعه می‌شود و به‌دنبال آن، بسیاری از سیاست‌ها و برنامه‌های عمومی، بدون توجه به نیازهای خاص زنان در این مناطق و به تقلید از برنامه‌های کلان شهرها طراحی می‌شوند. این امر باعث می‌شود که برنامه‌های کلی، نتواند به‌طور مؤثر مشکلات زنان در شهرهای کوچک را برطرف کنند و در نتیجه، چالش‌های موجود همچنان باقی بماند.
ضرورت برنامه‌ریزی بومی و هدفمند برای زنان در شهرهای کوچک
همانطور که عنوان شد برای حل مشکلات زنان در شهرهای کوچک، نیاز به برنامه‌ریزی‌های هدفمند و بومی احساس می‌شود. برنامه‌هایی که به‌طور خاص برای زنان در این مناطق طراحی شوند و نیازهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن‌ها را در نظر بگیرند. این برنامه‌ها باید متناسب با ویژگی‌های هر منطقه و فرهنگ خاص آن شهر طراحی شوند تا حین برطرف کردن کاستی‌ها و حل مشکلات موجود، خود سبب ایجاد بحران‌های جدید بومی و محلی نشوند و به‌طور مؤثر مشکلات زنان شناسایی کرده و به آن‌ها پاسخ دهد.
برا مثال یکی از راه‌های مهم برای بهبود وضعیت زنان در این مناطق، ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب و متناسب با شرایط محلی است. مشاغلی که نه تنها به زنان امکان اشتغال می‌دهند بلکه باعث تقویت اقتصاد محلی نیز می‌شوند. برای مثال، توسعه مشاغل خانگی، صنایع دستی و کشاورزی می‌تواند فرصتی برای زنان ایجاد کند که به رشد اقتصادی خود و جامعه کمک کند۲. علاوه بر آن فرهنگ‌سازی در سطح شهر، آموزش در مدارس، بکارگیری مساجد و افراد معتمد و متدین هر منطقه می‌تواند سهم خوبی در ارتقاء سطح فرهنگی و کم شدن آسیب‌ها برای زنان داشته باشد.
- پیشنهاد مطالعه: مشکلات زنان روستایی و عشایر
نقش رسانه‌ها در آگاهی‌بخشی به مسائل زنان در شهرهای کوچک
رسانه‌ها می‌توانند نقش مؤثری در آگاهی‌بخشی و تغییر نگرش‌ها نسبت به زنان در شهرهای کوچک ایفا کنند. پوشش مناسب و به‌موقع مسائل زنان در این مناطق می‌تواند باعث جلب توجه مسئولین و نهادهای دولتی به مشکلات این قشر شود و از این طریق، سیاست‌ها و برنامه‌های حمایتی مؤثرتری برای آن‌ها طراحی شود. رسانه‌ها باید به مسائل زنان در این مناطق توجه بیشتری داشته باشند و با ارائه گزارش‌های دقیق و مستند، شرایط زندگی این زنان را به‌طور مؤثر منعکس کنند. در کنار این، می‌توانند با معرفی الگوهای موفق و برجسته از زنان در شهرهای کوچک، نگرش‌های جامعه را به زنان تغییر دهند و فرصت‌های جدیدی برای آن‌ها فراهم کنند. این امر باعث خواهد شد تا زنان این مناطق احساس کنند که مشکلاتشان مورد توجه قرار دارد و می‌توانند به‌طور مؤثر در فرآیندهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مشارکت کنند.
بی‌توجهی به این امر در دنیای رسانه‌ای امروز خود می‌تواند مولد گسل‌های فرهنگی، افزایش آمار مهاجرت به کلان‌شهر، کاهش آمار ازدواج به دلیل تفاوت خواسته و واقعیت و… شود. هرچند در کلان‌شهرها نیز هنوز زنان و مادران با مشکلات بسیاری در شهرهای خود روبرو هستند که نیازمند تغییر است، اما باید تلاش شود این توان در تمام نقاط کشور عادلانه و با توجه منطقی و برنامه‌ریزی شده صرف شود.
۱. https://www.behzisti.ir/news/10011/%D9%85
۲. https://www.isna.ir/news/95061610438/
به گزارش مهدیه سادات نقیبی؛ خبرنگار
