به گزارش متادخت، امروز بزرگترین قاب مقاومت، متعلق به ملت فلسطین است و در این راه بدون زنان مقاوم، مقاومت مردان نه شکل میگیرد و نه ادامه مییابد. حکایت پایداری و صبر این زنان را نمیتوان آنچنان که شایسته است، به نگارش درآورد. نسلی شجاع، متعهد و دل سوز که همواره حامیان مقاومت و مردان مبارز خود بودند و ردای شهامت و شجاعتشان، پیچیدهترین ابزارهای نظامی شرق و غرب را درهم کوبید؛ رشادتهایی که این روزها ما را به یاد زنان شجاع دفاع مقدس و همسران فداکار مدافع حرم میاندازد.
جای خالی همسران شهدا در روایات جنگ
روایت از جنگ همواره دو وجه کلی و مهم انسانی دارد، یک بُعد رزمندگان، اسرا و شهیدان و دیگری خانواده و به طور اختصاصی مادران و همسران آنان هستند. از لحظه آغاز جنگ و اعزام رزمندگان به میدان نبرد، زندگی خانوادهها نیز دچار تغییرات و دشواریهای بسیاری میشود. فرقی ندارد مادر، همسر یا فرزند، هرکدام از این بزرگواران در جایگاه خود سختیهای بیشماری را چه از بعد عاطفی و چه از بعد سختیهای یک زندگی تحمل میکنند.
- بیشتر بخوانید: زنان در دل مقاومت
اگرچه از حیث جایگاه و ارزش اعضای این خانواده و رنجهای آنان تفاوتی وجود ندارد اما در سخن و تصویر از سختیها و فراق مادران و فرزندان صحبت بیشتری به میان میآید؛ بخصوص اگر عزیزی از آنان شهید و یا اسیر شده باشد. درحالی که نقشآفرینی همسران رزمندگان و شهیدان بزرگوار در عرصه خانواده و اداره هنرمندانه زندگی با وجود مشکلات دوران جنگ و سختی بعد از شهادت مردانشان، واقعیتهای ارزشمند و با شکوهی را از صبر و فداکاری در دفتر افتخارات زنان تاریخ ثبت کرده، تا جایی که برخی جنبههای زندگی این بزرگواران میتواند الگو و راهنمای زندگی زنان عصر حاضر باشد. زنانی که در جایگاه همسری «ربابوار« توانستند رسالت خود را به خوبی حفظ و در جهت حیات مقاومت گامهای ارزشمندی بردارند.
خلاء صحبت از جایگاه همسران رزمندگان و شهدا زمانی مشخصتر میشود که به درستی و به وفور از رشادتها و زندگی شهیدان آثاری چه از حیث کتاب، فیلم و یا مستند منتشر شده است اما در خصوص صبر و استقامت همسران آنان خیر، در صورت وجود هم غالبا بررسی شخصیت شهید از زبان همسرش است نه پرداختن به زندگی خود ایشان. هرچند برنامههایی نظیر «نیمه پنهان ماه» و صحبت با همسران شهدای مدافع حرم و یا کتابهایی مانند «پاییز آمد» که به تازگی منتشر شدهاند گام مثبتی در این باره به نظر میرسند اما کم رنگ بودن صحبت از این بانوان بزرگوار در آثار مکتوب و تصویری به وضوح مشخص است.
چه بسا که در روایت جریان عاشورا نیز این نکته مشاهده میشود که باوجود حضور حضرت رباب (س) در تمام روزهای منتهی به عاشورا و نقش پررنگی که ایشان ایفا نمودهاند، صحبتها و روایات بیشتر در بعد مادری ایشان از فراق حضرت علی اصغر(ع) میباشد و از تعامل و رودررویی ایشان با امام حسین (ع) نیز تنها بخشی که مرتبط با شهید شش ماهه ایشان است گفته میشود و کمتر از سختیهای حضرت از فراق همسرش امام حسین(ع)، در سخنرانیها و مرثیهها صحبت میشود.
همراه، همسر، همسنگر
بیان خاطرات و روایت از زندگی شهدا همیشه سخت بوده و از زبان همسرانشان سخت تر! اما این روایتها لازمه و ضرورت تبیین راه و روش درست در مسیر تعالی آرمانی انقلاب و وطن پرستی است. چه بسا این بزرگوران حتی در ثبت خاطراتشان از جنگ و زندگی با شهدا تا حدودی مظلوم واقع شدهاند و نتوانستند اتفاقاتی را که برایشان در زندگی مشترک و بعد از شهادت همسرانشان رخ داده، آن گونه که باید و شاید انعکاس دهند. علت آن نیز شاید تقید به مسائل و حدود عرفی باشد و یا این که اساسا همسران شهدا، هیچ وقت مورد سوال و پرسش قرار نگرفتهاند. گاها هم خود همسران شهدا سخنانشان را کمتر بازگو کردهاند و این روایتها در انزوا باقی مانده است.
- پیشنهاد مطالعه: زنان در عرصههای گوناگون مقاومت
در این روزها با آنکه سالها از جنگ و اشغال سرزمین قدس گذشته است اما پس از حماسه 7 اکتبر مجددا روح مبارزه و شهادت در جریان مقاومت دمیده شده است و بار دیگر به ما یادآوری میکند که مقاومت باید یک سبک زندگی برای ما باشد. حوادث پیچیده و غم انگیز این روزهای منطقه و تحولات میدانی در جبهه مقاومت از جمله شهادت فرماندهان محور مقاومت، دل هر انسان آزادهای را به درد آورده است. در این شرایط طاقتفرسا زنان فلسطینی ساکن غزه، زیر سقف بمب و موشک، مقاومت میکنند، بدون خانه و با سادهترین وسایل مانند تکهای چادر یا چسباندن چندین نایلون به هم، محلی برای اسکان موقت خانواده خود ساخته و در غیاب مردان که در مبارزه هستند، زندگی را به سختی هر چه تمامتر اداره میکنند؛ اگرچه در خرابهها زندگی و آشپزی میکنند اما در همین شرایط مهمترین نقش را در مقام یک همسر و یا مادر ایفا و به جامعه خود امیدآفرینی میکنند. در اصل باید گفت زن فلسطینی اساس جامعه امروز مقاومت است. بانوان شهدا در مسیر جهاد همسرانشان در تهدید مواردی مانند تبعید از وطن، مصادره زمین و غارت اموال، زندان و یورش نظامیان به منزل قرار میگیرند، سهم آنان اگر بیشتر نباشد اما قطعا دوشادوش و به اندازه همسران خود مقاومت میکنند.
به قلم مریم اشعری؛