زمینههای شروع ناهنجاری بدپوششی در ایران
27 مرداد 1402 1402-05-29 9:12زمینههای شروع ناهنجاری بدپوششی در ایران
- متادخت
- 27 مرداد 1402
- 9:03 ق.ظ
- No Comments
به گزارش متادخت، حجاب از ارزندهترین نمادهای فرهنگی، اجتماعی در تمدن ایرانی ـ اسلامی است که پیشینه آن به قبل از ورود اسلام برمیگردد و در فرهنگ اسلامی به اوج تعالی و منتهای ارزش و اعتبار خود میرسد، در مقابل، بدحجابی به عنوان انحراف از هنجارهای اجتماعی بر حسب زمان و مکان و علل به وجود آورنده آن، اشکال و صور مختلفی به خود میگیرد.
در اختلالات هنجاری پوشش زنان در جامعه مذهبی ایران، احتمالاً تغییرات ساختاری در عرصه اقتصادی و تغییرات ارزشی در عرصه فرهنگی و تغییرات سریع ارتباطات در عرصه جهانی شدن نقش عمدهای داشته، به گونهای که وفاق اجتماعی و انسجام اجتماعی جامعه را تحت شعاع قرار داده است. در واقع مسئله حجاب و پوشش در جامعه، در وضعیت فقدان یا کمبود وفاق ارزشی و انسجام اجتماعی رخ میدهد و نتیجه تغییر ارزشها در فرآیند توسعه سریع، نامتوازن و برونزا است که نابرابری را نیز در جامعه بازتولید میکند.
نابرابری در ثروت مادی بهویژه نابرابری در درآمد میتواند زمینه تضادهای توزیعی در جامعه را فراهم کند. این تضاد نیز میتواند به دو شکل تظاهر کند: یکی به صورت به اصطلاح تضاد انتشاری (یا کلی و غیرمشخص) مانند جرح، قتل و آدمکشی و دیگری بهصورت تضاد سیاسی؛ هر دو شکل تضاد به نوبه خود میتوانند وفاق و انسجام اجتماعی را تحت الشعاع قرار دهند.
چنانچه امنیت را به مثابه یک گفتمان تعریف کنیم که به سبب ماهیت گفتمانیاش، سیال است و میتواند بر حسب شرایط زمان و متغیرهای مختلف تغییر کند، گفتمان امنیت کشور در سطح ملی، در سه گفتمان عمده قابل طبقهبندی است: گفتمان بسطمحور، گفتمان حفظمحور و گفتمان رشدمحور.
گفتمان بسطمحور، محصول شرایط و محیط عمومی اوایل انقلاب اسلامی است که مرز امنیتی، مرزهای ایدئولوژیک است نه مرزهای جغرافیایی.
گفتمان حفظ محور، مربوط به دوران جنگ تحمیلی است که در آن حفظ نظام واجب میشود و در رأس همه امور قرار میگیرد.
گفتمان رشدمحور، نیز مربوط به دوران پس از پایان جنگ تحمیلی است که در آن گفتمان رشد و توسعه به خصوص رکن اقتصادی آن در اولویت سیاستگذاری ملی قرار گرفت.
اختلال در نظم اخلاقی و هنجاری جامعه در واقع وضعیتی معطوف به دوره گفتمان رشدمحور از سال 1368 به بعد است که بعد از هشت سال دفاع مقدس، کارگزاران سیاسی جامعه به طور طبیعی راهبرد توسعه اقتصادی را برای رشد و پیشرفت کشور انتخاب کردند که آهنگ این توسعه، سریع و شتابان، و جهتگیری آن ناموزون و نامتوازن بود، به طوری که الگوی توسعه بیشتر سمت و سوی اقتصادی داشته و به سطوح سیاسی، فرهنگی و اجتماعی توجه متناسبی نداشت و صرفاً از یک نگاه و منظر اقتصادی مدون شده بود.
ماهیت این برنامههای توسعهای، برونزا، غیردرونی و بر اساس الگوی سرمایهدارانه غربی بود که ویژگیهای عمده آن فردگرایی و انباشت به نفس انباشت و هدف آن رسیدگی به قلههای پیشرفت، ثروت و شهرت بدون توجه به عدالت، معنویت و منزلت انسانی بود. الگویی که با “مانور تجمل و ترویج مصرفگرایی”، به تک ساحتی شدن جامعه منجر شده و افراد جامعه را اسیر نیازهای کاذب و روزآمد کرد، بهطوری که برای ارضای این نیازهای مصنوعی، ثروت (اقتصادی) در نزد افراد جامعه دارای ارزش شد.
مطابق این مدل از توسعه با ارزش شدن ثروت، جامعه را در یک فاز اقتصادی قرار میدهد که نابرابری را بازتولید میکند و نظم اجتماعی، بیشتر متکی به پول و ثروت شده و ابعاد دیگر نظم اجتماعی یعنی فرهنگ، اجتماع و سیاست، تحتالشعاع قرار میگیرد و در نتیجه ارزشهای متناظر نظم اجتماعی، بر اساس ثروت و مقایسه آن ارزیابی میشود.
به عبارت دیگر، ارزشهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، تحت تأثیر ارزش ثروت و دارندگان آن یعنی ارزشهای ثروتمندان و اقشار متمول جامعه قرار میگیرد. این گروه که اکثراً تقلیدگر شبه ارزشهای غربی از طریق رسانههای جمعی و ارتباطات جمعی نوین جهانی هستند، از یک سو انتقال دهنده شبهارزشها در جامعه و از سوی دیگر مروّج نیازهای کاذب و ارزشهای مادی در جامعه، به عنوان اهداف فرهنگی هستند.
بر اساس تحقیق دکتر رفیعپور در زمینه فرآیند تغییر ارزشها، مشخص شد که از سال 1365 تا سال 1371 یک تغییر ارزشی از ارزشهای فرامادی به سمت ارزشهای مادی روی داده است که علت عمده این تغییر ارزشی در ایران نابرابری اجتماعی است که از یک سو موجب گسترش فقر و از سوی دیگر سبب باارزش شدن ثروت در جامعه شده و عواملی نظیر نمایش ثروت، نیازآفرینی و مقایسه اجتماعی، فرآیند تغییر نظام ارزشی را تشدید کرده و منجر به افزایش حقوق اجتماعی ثروتمندان و اشاعه ارزشهای مادی میشود.
رفیعپور در تحقیق خود نشان میدهد که فشار هنجاری و کنترل درونی که در زمینه رعایت حجاب در سالهای 65 وجود داشته در سال 71 بسیار کاهش یافته است و همچنین احترام به زنان با حجاب نیز پایین آمده است؛ چرا که «وقتی ارزشهای یک جامعه تغییر کند و از ارزش مذهبی به طرف غیرمذهبی برود، یعنی ارزشهای مذهبی از نظر اجتماعی بیارزش شوند، طبعاً دارندگان سمبلهای آن (از جمله حجاب) نیز از نظر افراد کم یا بیارزش میشوند.»
البته اگر چه سمبلها میتوانند تحت شرایطی در پایداری و کارکرد یک نظام اجتماعی مؤثر باشند اما آنها عامل اساسی نیستند. عامل پایهای و اساسیتر برای یک نظام اجتماعی نابرابری اقتصادی ـ اجتماعی است که در پی آن اخلاقیات و ارزشهای مذهبی تضعیف میشود و این برای جامعه ما که پایه و اساس نظم اجتماعی آن، احساسات دینی و ارزشهای مذهبی است، بسیار هشدار دهنده است.
دکتر رفیعپور در تحقیق دیگری با تحلیل محتوای پرفروشترین فیلمهای سینمایی سال 1360(برزخیها)، (بایکوت)، 1370 (عروس) و 1372 (هنرپیشه)، تغییر ارزشهای جامعه از فرامادی به مادی را در آیینه سینما جستجو کرده و فرضیه اصلی خود مبنی بر تغییر نظام ارزشی جامعه ایران از سال 1368 به بعد را مجدداً تأکید و تأیید کرده است.
وی در ارتباط با تحقیق خود اظهار میدارد «یکی از مهمترین سمبل (نماد)های مذهبی که پس از انقلاب بر رفتار و ارزشهای افراد بسیار تأثیر داشته، حجاب و پوشش زنان است. این نماد به مثابه یک معرف مهم برای نشان دادن میزان اعتقاد هنجاری (نه اعتقاد فردی) و میزان نفوذ نهاد مذهب در جامعه است. از این رو در فیلمهای مذکور، هدف، بررسی این نکته بود که پوشش بازیگران تا چه حد مروّج و مبلّغ این نماد یا نفیکننده آن است.»
تحلیل محتوای دو فیلم «برزخیها» و «بایکوت» در مقایسه با فیلم «عروس» نشان میدهد که در دو فیلم نخست، زنان در پوششی متوسط یا بیشتر ظاهر شدهاند اما در فیلم عروس (پرفروشترین فیلم 1370) از مجموع 47 تصویری که از هنرپیشه زن نشان داده شده، 34 مورد (72 درصد) با پوشش و حجاب نسبتاً کمتر از متوسط بوده است و برخلاف دو فیلم مذکور که حاوی ارزشهای ملی ـ مذهبی و انقلابی است، روحیه مصرفگرایی و نیز ارزشهای مادی، ثروت، نابرابری و سودجویی به مثابه ارزشهای مثبت اشاعه داده شده است و در فیلم هنرپیشه (پرفروشترین فیلم1372) بیتوجهی به نمادهای مذهبی را حتی بیشتر از فیلم عروس اشاعه داده است.
با نفوذ و گسترش شبه ارزشهای فرهنگ غربی بعد از سال 1370 «بدحجابی» تنها یکی از مظاهر سطحی تغییر ارزشها از فرامادی به مادی است که در نتیجه توسعه ناموزون و نامتوازن نمایان شده است. مسأله مدرنیزاسیون و توسعه و تهاجم فرهنگی یا اشاعه و نفوذ فرهنگ غرب، مسئلهای است که اساساً کشورهای جهان سوم از جمله ایران را با یک نوع پارادوکس و «دیالکتیک سوردل» مواجه کرده است.
دیالکتیک سوردل به این معناست که برای فرار از تهدید قدرت به قدرت پناه ببریم، مانند بچهای که از ترس مادر به خود او پناه میبرد. در اینجا مجبورید برای توسعه به دیگران مراجعه کنید.
به قول هایدگر، نمیتوانید تکنولوژی را وارد کنید، بدون اینکه فرهنگ آن را وارد کنید و بدون پویایی و بالندگی فرهنگ بومی، استحاله ارزشی در همه عرصههای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رخ خواهد داد که برای مثال در زمینه ارزشهای فرهنگی مرتبط با ارزش حجاب و عفاف؛ ظاهرگرایی بهجای محتواگرایی، زیبایی چهره بهجای زیبایی اندیشه، تناسب اندام به جای تناسب شخصیت، مصرفگرایی و تجملگرایی به جای قناعت و سادهزیستی، سبکسری و جلفگری به جای متانت و وزانت، برهنگی و بیمبالاتی جسمی و جنسی به جای حجاب و حیا و حرمت جسم و جنسیت و … ارزش و هنجار میشود.
بنابراین مسئله بیحجاب از جمله آسیبهای اجتماعی است که در سطح و لایههای ظاهری جامعه نمایان میشود و میتواند برای متفکرین اجتماعی، علامت و نمادی از آسیبهای اجتماعی در عمق و لایههای زیرین و پنهان جامعه باشد که توسعه سریع، برونزا و ناموزون و تغییرات ارزشی حاصل از آن یکی از عوامل عمده آن است.
مطالب مرتبط
سقط جنین در استان بوشهر ۱۵ درصد کاهش یافت
مدیر کل پزشکی قانونی استان بوشهر از صدور ۳۴ مجوز سقط جنین در چهار ماهه اول سال خبر دادو گفت: این تعداد مجوز صادر شده، نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۱۵ درصد کاهش داشته است.
تأکید مدیرسلامت شهرداری تهران بر افزایش فرزندآوری توسط زوجین
مدیرکل سلامت شهرداری تهران با اشاره به اهمیت جوانی جمعیت گفت: ما سه فرزندی را کامل نمیدانیم و خانوادهها و زوجین باید به سمت چهار فرزندی بروند.
همایش ملی «زنان مقاوم؛ مقاومت زنان» برگزار میشود
به گزراش متداخت، نشست خبری همایش ملی «زنان مقاوم و مقاومت زنان» امروز، 28 شهریورماه با حضور مرضیه حاجیپور، دبیر همایش و سیمین حاجیپور، دبیر علمی همایش در محل باغموزه دفاع مقدس برپا شد. در ابتدای این نشست، مرضیه حاجیپور، دبیر همایش زنان مقاوم و مقاومت زنان طی سخنانی گفت: یاد و خاطره شهدای هشت سال دفاع مقدس را گرامی میداریم. همایش زنان مقاوم و مقاومت زنان امسال برای اولین بار از سوی سازمان امور زنان بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس برگزار میشود. وی افزود: امیدوارم بتوانیم تا سالگرد شهادت سردار سلیمانی این همایش را در سطح ملی برگزار کنیم و در آینده نیز همایش ابعاد بینالمللی بگیرد. در این همایش به دنبال ارائه آثار منتشر شده در رابطه با نقش زنان در دفاع مقدس به جامعه هستیم تا مردم بیش از پیش در جریان این مسئله قرار گیرند. در ادامه، سیمین حاجیپور، دبیر علمی همایش طی سخنانی بیان کرد: در طول تاریخ ایرانزمین زنان در کنار مردان در برهههای زمانی مختلف حضور داشته و به مردان برای پیروزی کمک کردند که یکی از مهمترین برههها انقلاب مشروطه بود و زنانی مانند بیبی مریم همراه با آقایان به مبارزه میپردازند. وی افزود: در انقلاب اسلامی نیز بانوان همگام با آقایان برای پیروزی انقلاب اسلامی تلاش میکنند که این تلاش در زمان دفاع مقدس تداومبخش تلاش ایشان در انقلاب اسلامی بود که در نهایت منجر به پیروزی دفاع مقدس میشود. حاجیپور گفت: در این برهه زمانی بانوان ارزشهای زیادی را آفریدند که به صورت نظری و عملی در گفتمان ایشان مشاهده میشود. مهمترین این گفتمانها، مسئله شهادت بانوان بود. زنان با نقشآفرینی در عرصههای مختلف در دفاع مقدس همگام با مردان زمینه پیروزی را فراهم کردند. یکی از سوالاتی که در این زمینه ایجاد میشود، این است که چرا ارزشها و تلاش بانوان به نسل جدید منتقل نشده است؟ حاجیپور بیان کرد: یکی از دلایل این مسئله، سیاستگذاری است که باید در گذشته به خوبی انجام میشد و قانونهایی در این زمینه وضع میشد تا ارزشهای بانوان به نسل جدید انتقال پیدا کند. در این راستا بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس کمک کردند تا پیگیر این قضیه باشیم. در این مسیر برخی اهداف در محورهای اجتماعی، فرهنگی، سیاستگذاری و … تعیین شد و یکی از مهمترین اتفاقاتی که در این زمینه رخ داد، بررسی ایستایی زنان در دوران مختلف بود. دبیر علمی همایش زنان مقاوم و مقاومت زنان گفت: یکی از کارهای مهمی که همایش زنان مقاوم و مقاومت زنان به دنبال آن است، کالبدشکافی علمی حضور بانوان در دفاع مقدس است. همچنین، باید ارزشهای بانوان در دفاع مقدس را احصا کرده و به مفصلبندی گفتمانی برسیم تا بتوانیم از آن برای حکمرانی علوی و مطلوب در جامعه استفاده کنیم. وی بیان کرد: طی دو پیشنشست که در مهرماه (17 مهرماه) و آبانماه برگزار میشود، در تلاشیم جامعه را برای شنیدن سخنان نخبگان سیاسی و اجتماعی آماده کنیم تا بتوانیم راه حلی برای احیای ارزشهای بانوان پیدا کنیم. خرد سیاسی بانوان و تابآوری ایشان در سالهای جنگ تحمیلی ارزش فراوانی دارد و باعث میشود بانوان امروز ما از تابآوری روانی بیشتری برخوردار شوند. حاجیپور اظهار کرد: شناسایی مولفههای زنانگی در دفاع مقدس و آشتی سیاسی میان بانوان نسلهای مختلف از جمله اهداف برگزاری این همایش است. در نهایت در روز دوم دیماه سال جاری، مقارن با ایام شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی همایش نهایی را برگزار میکنیم. در این همایش اساتید مختلف دانشگاهی به سخنرانی پرداخته و در نهایت نیز راهکارهای لازم ارائه خواهد شد. وی با بیان اینکه پیشنشستهای همایش در سالن هویزه باغموزه دفاع مقدس برگزار میشود، تصریح کرد: همایش ملی زنان مقاوم، مقاومت زنان نیز دوم دیماه در محل سالن خلیج فارس باغموزه دفاع مقدس برگزار خواهد شد. حاجیپور تصریح کرد: آثار ارسالی در این همایش به صورت چکیده مقالات به دبیرخانه همایش ارسال میشود و علاقهمندان برای شرکت در این همایش تا 20 آبانماه فرصت دارند تا آثار خود را ارسال کنند. سپس، در ادامه، آثار ارسالی طی دو مرحله از سوی اساتید مجرب داوری خواهد شد. همچنین، در ادامه، نویسندگان چکیده مقالات پذیرفته شده نیز باید اصل مقاله خود را تا دوم اسفندماه به دبیرخانه همایش ارسال کنند. دبیر علمی همایش زنان مقاوم، مقاومت زنان بیان کرد: همچنین، مقالات دارای نوآوری از سوی داوران شناسایی شده و از نویسندگان آنها برای سخنرانی در همایش نهایی دعوت میشود. در برگزاری پیشنشستهای همایش نیز از اساتید دانشگاهها برای سخنرانی با موضوع نقش زنان در دفاع مقدس دعوت شده است. حاجیپور اظهار کرد: در نهایت نیز کتاب مجموعه مقالات همایش در سال 1404 منتشر شده و در اختیار جامعه قرار خواهد گرفت. امیدوارم در این همایش بتوانیم نگاه جدیدی را از زندگی بانوان حاضر در دفاع مقدس به جامعه ارائه دهیم تا الگویی برای بانوان نسل جدید باشند. وی تصریح کرد: تجربه زیسته بانوان دفاع مقدس و تاریخ شفاهی ایشان از دیگر بخشهای همایش ملی زنان مقاوم، مقاومت زنان است که برای ثبت خاطرات و وقایع مختلف در رابطه با حضور بانوان در دفاع مقدس به صورت جدی پیگیری خواهد شد. در ادامه این نشست، نادری، مدیر مشارکتهای مردمی سازمان حفظ ارزشهای زنان در دفاع مقدس نیز در سخنانی گفت: در راستای تبیین الگوی سوم و نقش بانوان که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است، سازمان سعی میکند تا تلاش کرده و گامهای خوبی در این زمینه بردارد. به همین دلیل همایشهایی را برای تبیین گام سوم و نقش بانوان برگزار میکنیم تا چگونگی زیست بانوان در جمهوری اسلامی بدون افراط و تفریط احصا شود. در این حوزه بانوانی همچون مرحوم مرضیه دباغ را داریم که باید به نسل جوان معرفی شوند. نسل کنونی ما بیش از هر چیز به معرفی الگوهای موفق نیاز دارد. منبع: تسنیم
درباره تزریق واکسن آنفولانزا در بارداری
بسیاری از خانم ها برای تزریق واکسن آنفولانزا در زمان بارداری مردد هستند، از این رو بهتر است قبل تزریق واکسن اطلاعاتتان را در این زمینه کامل کنید.
بانوان قشم پیشرو زمین گردشگری ژئوپارک های خاورمیانه
مدیر ژئوپارک جهانی قشم از معرفی و تجلیل بانوان جامعه محلی جزیره قشم به عنوان زنان پیشرو، الگو، اثربخشی و نقش آفرین برای تحقق اهداف توسعه پایدار سازمان علمی، فرهنگی و تربیت ملل متحد(یونسکو) در هشتمین کنفرانس بین المللی شبکه ژئوپارک های آسیا و اقیانوسیه به میزبانی ژئوپارک جهانی کائوینگ کشور ویتنام خبر داد.
ثبتنام ۴۲ هزار نفر کرمانی در طرح جوانی جمعیت
امروز واگذاری ۲۰۰۰ قطعه زمین طرح جوانی جمعیت در شهرهای کرمان، ماهان و باغین خواهیم داشت.
زمینههای شروع ناهنجاری بدپوششی در ایران
27 مرداد 1402 1402-05-29 9:12آخرین مطالب
نقد سریال در انتهای شب
28 شهریور 1403نقد سریال در انتهای شب
28 شهریور 1403سقط جنین در استان بوشهر ۱۵ درصد کاهش یافت
28 شهریور 1403تأکید مدیرسلامت شهرداری تهران بر افزایش فرزندآوری توسط زوجین
28 شهریور 1403همایش ملی «زنان مقاوم؛ مقاومت زنان» برگزار میشود
28 شهریور 1403مطالب پربازدید