به گزارش متادخت؛ امروزه فضای مجازی به یکی از منابع اصلی آگاهیبخشی برای والدین، بهویژه مادران، تبدیل شده و نقش تعیینکنندهای در شیوههای تربیت و مراقبت از فرزندان ایفا میکند. از دوران بارداری تا مراحل مختلف رشد کودک، مادران به آسانی میتوانند به منابع آنلاین دسترسی یابند و اطلاعات پزشکی، تربیتی و مشاورهای متنوعی دریافت کنند. این دسترسی گسترده، در بسیاری از موارد، زمینهساز تصمیمگیریهای آگاهانه و مطمئنتر میشود؛ با این حال، حجم انبوه و گاه پیچیده اطلاعات موجود، میتواند به سردرگمی، اضطراب و نگرانیهای بیمورد نیز منجر شود. این گزارش به هر دو سوی این موضوع میپردازد: از یکسو مزایای آگاهیبخشی فضای مجازی برای والدین و از سوی دیگر چالشها و پیامدهای ناشی از زیادهروی در دریافت اطلاعات و تأثیر آن بر روحیه و تصمیمات مادران.
وفور دادههای پزشکی و چالش سلامت مادران باردار
در دهه اخیر، همزمان با افزایش دسترسی به فناوریهای ارتباطی، مادران باردار با انبوهی از اطلاعات پزشکی و مامایی مواجه شدهاند که از مجاری مختلف، بهویژه شبکههای اجتماعی و کانالهای غیررسمی، منتشر میشوند. این وفور دادهها در ظاهر میتواند ابزاری برای ارتقای آگاهی مادران تلقی شود، اما در عمل، گاه منجر به سردرگمی، اضطراب و حتی تصمیمگیریهای نادرست میشود که سلامت مادر و جنین را تهدید میکنند بخصوص که بخش قابل توجهی از این اطلاعات فاقد پشتوانه علمی معتبر است. توصیههایی نظیر مصرف برخی خوراکیها برای تعیین جنسیت، پیشگیری از ناهنجاریهای جنین یا افزایش وزن مناسب در دوران بارداری، بدون تأیید پزشک متخصص، در بهترین حالت بیاثر و در بدترین حالت، آسیبزا هستند. در این میان، گروههای مجازی و انجمنهای آنلاین، با تکیه بر تجربههای فردی و نقلقولهای غیرتخصصی، بستر گسترش این اطلاعات را فراهم میکنند.
تمرکز بر این مسئله و محدودسازی موضوع در گزارشهای رسانهای به حوزه پزشکی و مامایی، ضرورتی انکارناپذیر است؛ تحلیل پیامدهای اطلاعات نادرست بر سلامت مادران باردار و تأکید بر نقش مشاورههای رسمی پزشکی میتواند مسیر مناسبی برای تولید محتوای دقیق و اثربخش باشد. استفاده از آمار مستند، نظر متخصصان و روایتهای واقعی از مادرانی که به دلیل پیروی از دادههای نادرست متضرر شدهاند، بر غنای گزارش میافزاید. نقد این جریان اطلاعاتی باید با هدف روشنگری انجام گیرد؛ نه صرفاً هشدار. تقویت سواد سلامت، معرفی منابع معتبر و تاکید بر اهمیت مراجعه به پزشک متخصص، از جمله راهکارهایی است که میتواند به کاهش آسیبها کمک کند. در نهایت، رسانهها مسئولیت دارند مرز میان اطلاعات صحیح و شبهعلمی را با دقت و صداقت ترسیم کنند.
تأمل در این مسئله نشان میدهد که آگاهی صحیح والدین نهتنها ضامن سلامت دوران بارداری است، بلکه شالودهای برای تربیت سالم کودک در سالهای بعد خواهد بود. از این رو، مسئولیتپذیری مشترک والدین و بهرهگیری از مشورتهای علمی، ضرورتی اجتنابناپذیر است.1
دانش یا توهم؟
هر پرسشی درباره بارداری، این روزها تنها چند کلیک با انبوه پاسخهای متناقض فاصله دارد. مادران باردار در عصر انفجار اطلاعات، هر لحظه با انبوه دادههایی روبرو میشوند که مرز بین دانش معتبر و توصیههای نادرست را کمرنگ کرده است. این اطلاعات را میتوان در سه گروه تقسیم کرد: توصیههای علمی از منابع تخصصی، تجربیات فردی در شبکههای اجتماعی و محتواهای شبهعلمی فاقد پشتوانه تخصصی.
خطر زمانی آغاز میشود که اضطرابهای طبیعی بارداری، مادر را به سمت پذیرش نسخههای بیپایه سوق میدهد؛ از مصرف بیرویه داروهای گیاهی تا پرهیزهای افراطی غذایی. این تصمیمها نهتنها سلامت جنین را تهدید میکند، بلکه روند طبیعی بارداری را نیز مختل میسازد.
در چنین فضایی، نقش پزشکان، ماماها و رسانههای رسمی پررنگتر از همیشه است. آنها باید با آموزش سواد سلامت، راه تشخیص منابع معتبر را هموار سازند و خانوادهها را در برابر آسیبهای دادههای نادرست مصون کنند. امروز، مراقبت از جنین فقط مراقبت جسمی نیست؛ مراقبت از ذهن والدین در برابر خطاهای اطلاعاتی، بخش مهمتری از این مسیر شده است.
نظرات مادران در این زمینه بسیار متنوع است. بسیاری از مادران از تجربههای شخصی خود میگویند و معتقدند که منابع اطلاعاتی در فضای آنلاین گاهی بیشتر از کمک، سردرگمی ایجاد میکند. یکی از مادران در این باره میگوید: «به عنوان یک مادر اولی، هر روز درگیر اطلاعاتی بودم که هیچکدام دقیق نبودند، بعضی وقتها حتی از مراجعه به پزشک هم احساس میکردم که به دنبال تایید نظرات خودم هستم!»
از سوی دیگر، برخی دیگر از مادران به نقش مشاوران حرفهای و پزشکان متخصص اشاره میکنند. یکی از مادران معتقد است: «توصیههایی که از ماما و پزشکم گرفتم خیلی دقیقتر و مفیدتر از تجربیات دیگران در شبکههای اجتماعی بود.»
مادری با فرزند سهساله، به چالشهای زندگی خود اشاره میکند: «در کنار تربیت فرزندم، باید همزمان با اطلاعات متناقض در فضای مجازی مقابله کنم. گاهی احساس میکنم که نمیتوانم تمام نیازهای فرزندم را برآورده کنم. از یک طرف، توصیههای دوستان و خانواده در مورد تغذیه و خواب فرزندم است و از طرف دیگر، شواهد علمی که میگوید باید روشهای خاصی را برای تربیت و بهبود سلامت او دنبال کنم. این تضادها واقعاً سردرگمی به وجود میآورد.»
در چنین فضایی، نقش پزشکان، ماماها و رسانههای رسمی، پررنگتر از همیشه است. آنها باید با آموزش سواد سلامت، راه تشخیص منابع معتبر را هموار سازند و خانوادهها را در برابر آسیبهای دادههای نادرست مصون کنند. امروز، مراقبت از جنین فقط مراقبت جسمی نیست؛ مراقبت از ذهن والدین در برابر خطاهای اطلاعاتی، بخش مهمتری از این مسیر شده است.
- بیشتر بخوانید: مادران باردار و بیمارستانهای دولتی
در نهایت، در عصر دیجیتال که اطلاعات به سرعت در دسترس است، مادران باردار با چالشهای جدیدی در دریافت اطلاعات روبرو هستند. در حالی که منابع آنلاین میتوانند بهعنوان منبعی غنی از اطلاعات عمل کنند، انتخابهای نادرست یا اطلاعات گمراهکننده ممکن است سلامت مادر و جنین را به خطر اندازد. استفاده از مشاورههای پزشکی معتبر و تکیه بر منابع علمی اثباتشده، کلید سلامت دوران بارداری است. از سوی دیگر، پذیرش تجربیات شخصی دیگران نیز میتواند به سردرگمی و فشارهای روانی اضافه کند. بنابراین، آموزش و آگاهی دادن به مادران از طریق مشاورههای تخصصی، رسانهها و پزشکان باید در اولویت قرار گیرد تا بتوانند در این دریای وسیع اطلاعات با اطمینان پیش بروند.
منابع:
- isna.ir/xdr9bN
به گزارش مهدیه سادات نقیبی؛ خبرنگار
