به گزارش متادخت، موضوع گرایش روزافزون زنان اروپایی به اسلام و انتخاب حجاب، به یکی از مباحث مهم فرهنگی و اجتماعی بدل شده است. این پدیده نه‌تنها بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های غربی و اسلامی داشته، بلکه پرسشی جدی برای اندیشمندان دین، فرهنگ و جامعه‌شناسی ایجاد کرده است. افزایش شمار زنانی که در کشورهایی چون فرانسه، هلند و انگلستان به اسلام می‌گروند و نخستین نمود این تغییر را در حجاب نشان می‌دهند، واقعیتی انکارناپذیر است. این روند با حضور گسترده مسلمانان، مهاجرت‌های پی‌درپی و هم‌زیستی فرهنگی پیوند خورده و از سوی دیگر، ناتوانی تمدن غرب در پاسخ به نیازهای معنوی، خلأیی ایجاد کرده که زنان در آموزه‌های اسلامی و پوشش حجاب به دنبال پرکردن آن هستند. در همین زمینه، گفت‌وگویی با نرگس مهاجر، پژوهشگر علوم آموزشی و اجتماعی که سال‌ها در فرانسه و هلند زیسته و از نزدیک شاهد این تحولات بوده‌اند، انجام دادیم.

لطفا خودتان را معرفی کنید. به مدت چند سال و در کدام کشورها بودید؟

نرگس مهاجر هستم. حدود پنج سال در فرانسه و پنج سال نیز در هلند اقامت داشتم. در فرانسه به مدت دو سال در دانشگاه به تحصیل زبان فرانسه پرداختم و پس از اخذ مدرک دانشگاهی و مدرک بین‌المللی دلف، وارد رشته علوم آموزشی شدم. این مقطع معادل کارشناسی ارشد در ایران است که در فرانسه به آن «مستر دو» اطلاق می‌شود. همچنین در حوزه آموزش رسمی، غیررسمی و آموزش از راه دور، دوره‌های متعددی گذرانده‌ام. به‌واسطه نوع فعالیت‌هایم در ایران، از طریق فضای مجازی، تدریس‌ها و کلاس‌های خود را ادامه داده و ارتباطم با ایران را حفظ کردم. سایر فعالیت‌هایم نیز در حوزه‌های علوم آموزشی، فرهنگی و اجتماعی به‌صورت مجازی استمرار یافت. در هلند نیز همین مسیر را پی گرفتم و دوره‌های مختلفی به‌صورت آنلاین گذراندم. البته در اواخر حضور در فرانسه با موضوع کرونا مواجه شدیم و در هلند نیز این مسئله به‌شدت جریان داشت، به همین دلیل بخش عمده‌ای از فعالیت‌ها و دوره‌هایم به‌صورت مجازی برگزار شد. تاکنون نیز عمده فعالیت‌هایم در ارتباط با ایران بوده است.

تعریفی که از اقبال زنان به حجاب در اروپا ارائه می‌شود چیست؟ آیا این امر واقعیت دارد و تا چه اندازه با تصورات ما همخوان است؟

این مسئله واقعیت دارد. گرچه نسبت آن در مقایسه با کل جمعیت چندان چشمگیر نیست، اما نکته اساسی آن است که گرایش زنان به اسلام چهار برابر گرایش مردان است. در اروپا، گرایش به اسلام مساوی با پذیرش حجاب دانسته می‌شود. حجاب به‌عنوان یکی از دستورات قطعی قرآن و اسلام مطرح است و بانوانی که به اسلام می‌گروند، محجبه می‌شوند. بنابراین، این اقبال واقعی و ملموس است. مطابق با آمارهایی که در سایت‌های رسمی منتشر می‌شود ـ و حتی برخی از آن‌ها را در کانال خود نیز بازنشر کرده‌ام ـ سرعت گرایش به اسلام به‌طور کلی رو به افزایش است؛ تا جایی که پیش‌بینی شده است تا سال ۲۰۵۰ اکثریت جمعیت اروپا مسلمان خواهند شد. این روند در کشورهایی همچون فرانسه، انگلستان، هلند و دیگر کشورها هر روز گسترده‌تر و با سرعت بیشتری در حال رشد است.

این اقبال چه دلایلی می‌تواند داشته باشد؟

مهم‌ترین دلیل این روند را حضور مسلمانان در کشورهای اروپایی می‌دانم. شاید بتوان آن را تقدیر الهی دانست. کشورهایی که سال‌ها استعمار و تجاوز کردند، امروز ناخواسته دچار ادغام فرهنگی شده‌اند. مهاجرانی از کشورهایی چون تونس، مراکش و الجزایر به دلیل زبان مشترک (فرانسوی) به فرانسه مهاجرت کرده‌اند و همین نزدیکی فرهنگی و زبانی موجب آمیختگی شده است؛ به‌ویژه از طریق ازدواج‌های بین فرانسوی‌ها و مسلمانان. مشاهده فرهنگ واقعی مسلمانان، آداب ‌و رسوم، محدودیت‌ها و اخلاقیات که به استحکام بنیان خانواده کمک می‌کند، موجب شد غربیان دریابند که مسلمانان در حوزه معنویت و اخلاق پیشتاز هستند. در مقابل، فرهنگ غرب پس از حدود دویست سال برهنگی و بی‌بندوباری به پوچی رسیده است. آنان رفاه را تجربه کرده‌اند اما آرامش ندارند و به همین سبب در جستجوی معنای زندگی هستند؛ این بُعد فطری بسیار جدی است. مسیحیت به دلیل تحریفات موجود تقریباً هیچ دستورالعملی برای زندگی ارائه نمی‌دهد، در حالی‌که اسلام برای جزئی‌ترین مسائل زندگی برنامه دارد. همین ویژگی، جذابیت ویژه‌ای ایجاد کرده است. کتاب‌های اسلامی، احکام مربوط به خانواده، روابط زن و مرد، ازدواج و به‌ویژه قرآن مورد توجه آنان قرار گرفته است. از بُعد بین‌المللی، مهاجرت‌ها و ارتباطات فرهنگی نقش مهمی ایفا کرده است. از منظر سیاسی نیز سیاست‌های ظالمانه غرب نتیجه معکوس داده است. رسانه‌های غربی سال‌ها تصویری نادرست از اسلام ارائه دادند، اما با ظهور شبکه‌های اجتماعی و تولید محتوای مستقیم از سوی مردم، حقیقت آشکار شد. حتی توهین‌ها و قرآن‌سوزی‌ها باعث شد افراد بسیاری به قرآن مراجعه کنند و برعکس، جذب آن شوند. هنگامی که مشاهده می‌کنند اسلام در برابر قدرت‌های اقتصادی و ظلم‌ها ایستادگی می‌کند، بیشتر کنجکاو می‌شوند و گرایش پیدا می‌کنند.

آیا تحولات فلسطین نیز در این روند مؤثر بوده است؟

بله، این مسئله بسیار تأثیرگذار است؛ به‌ویژه در دو تا سه سال اخیر که مسئله فلسطین به مهم‌ترین عامل گرایش تبدیل شده است. انتشار گسترده فیلم‌ها و تصاویر مقاومت مردم غزه در فضای مجازی موجب شد مردم اروپا ببینند که مسلمانان با وجود بمباران و سختی‌ها، همچنان ایمان، حجاب، نماز و صبر خود را حفظ کرده‌اند. این برای غربی‌ها که در رفاه نیز دچار افسردگی و بی‌روحی هستند، بسیار شگفت‌آور است. پس از حوادث هفتم اکتبر، بسیاری کنجکاو شدند قرآن بخوانند تا دریابند ریشه این ایمان در کجاست. خون مظلوم تأثیر بیدارکننده دارد. حتی در هلند گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌دهد در چند ماه اخیر هزاران نفر پس از مشاهده مقاومت مردم فلسطین مسلمان شده و به مراکز اسلامی مراجعه کرده‌اند. این یک بیداری جهانی است که به‌وسیله فضای مجازی تقویت می‌شود.

چه مشکلاتی در مسیر زنان محجبه غربی وجود دارد؟

یکی از اولین مشکلات در سطح خانوادگی است. برخی خانواده‌ها با گرایش دختر یا همسرشان به اسلام مخالفت می‌کنند، اما خانواده‌هایی نیز وجود دارند که با آزاداندیشی برخورد کرده‌اند؛ حتی در مواردی کل خانواده پس از مشاهده آثار مثبت، مسلمان شده‌اند. در سطح اجتماعی نیز مشکلاتی وجود دارد. در فرانسه تقریباً یک قانون نانوشته وجود دارد که زنان محجبه استخدام نمی‌شوند و کارفرما اختیار دارد از پذیرش آنان امتناع کند. به همین دلیل، بانوان محجبه در عرصه کاری با محدودیت‌های جدی مواجه‌اند. اما در هلند فضا بازتر است و زنان محجبه می‌توانند در دانشگاه‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات فعالیت کنند و موانع کمتری وجود دارد.

به نظر شما این آمار و تحولات تا چه اندازه در نظم جهانی و آینده آن تأثیرگذار است؟

بی‌تردید تأثیرگذار است. طبق آمارهای رسمی خود غربی‌ها، اگر روند موجود ادامه یابد، تا سال ۲۰۵۰ اسلام به دین غالب جهان بدل خواهد شد. این تحول با نقش‌آفرینی شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی سرعت بیشتری یافته است. جهان کوچک‌تر شده و هر فردی می‌تواند محتوای ساده‌ای تولید کند که میلیون‌ها نفر آن را مشاهده کنند. قرآن و معارف اسلامی در دسترس قرار گرفته و در مقایسه با دیگر ادیان، پاسخ‌های روشن‌تری برای مسائل زندگی دارد. به همین دلیل، انسان‌ها که دچار خلأ معنوی هستند، به‌طور فطری به سمت اسلام جذب می‌شوند. در سطح جهانی، این روند به انتقال تدریجی قدرت از غرب به شرق و بازگشت انسان به سوی معنویت خواهد انجامید. حتی در هالیوود نیز این نگرانی بازتاب یافته است. برای مثال، در فیلم‌های اخیر همچون «سوپرمن ۲۰۲۵» پیام‌هایی مبنی بر اینکه سیاستمداران آمریکا و رژیم صهیونیستی صرفاً در پی قدرت و ثروت هستند، در حالی‌که مردم به دنبال عدالت‌اند، انعکاس یافته است. تمامی این موارد نشانگر تغییر در نظم جهانی است. آینده جهان، آینده‌ای روشن و معنوی خواهد بود.

ممنون بابت وقتی که در اختیار ما گذاشتید.

*** عکس تزئینی می‌باشد و ارتباطی با تصویر خانم مهاجر ندارد.